ÇAMADAN

Həyətə girəndə talvarın altıyla sağ tərəflə, qırağı sınıq, üçkünc kərpiclərin düzüldüyü, onların arxasından yaşmaqlı şehli güllər boylanan dar cığırla kürsülü evimizə burulan yol var. Qapının girişində balaca dəhliz, ordan da otaqlara açılan xırda göz pəncərəli qapılar. Azca cırıldayan taxta döşəməylə irəliləyəndə mənim otağım lap başdakıdır. Hər şeyim ordadı, həm yataq otağımdır, həm də dərslərimi orda edirəm. Təzəlikcə atam qəhvəyi rəngli, dolabıma, çarpayıma yaraşan yazı masası da alıb. Dolabın alt gözündə ütülü köynəklərim, yuxarı gözündə atamın Univermaqdan aldığı rəngbərəng paltarlar səliqə ilə asılıb. Üstünə isə anam dəstəyində qırmızı lent bağlanmış çamadanları yığıb. Deyir cehizliyimdi. Həmişə də maraqlı olub ki, içində nə var.  Yatanda gözlərimi zillərdim onlara. Onlarla bağlı qəribə-qəribə yuxular görərdim. Elə maraqlı gəlirdi ki mənə içindəkilər. Anam yır-yığış edəndə, həyətə qaçıb oğru pişik kimi pəncərədən evə boylanardım. Uşaq ağlım kəsmirdi ki, elə dur ananın yanında bax da. Elə bilirdim nəsə gizli, sehrli əşyalar var orda. Onlarda mütləq möcüzə var. Anam nə qədər məni köməyə çağırsa da, gəlmirdim. O sehri pozmaq istəmirdim. Divar rəflərində nə qədər kitab varsa hamısını oxumuşdum, hamısını. Uşaqlıqda bir də ən çox çöllükdə çiriş, qaratikan, yemliyin arasından qulançar yığmağı sevirdim. Nənəm ona mərəçüyüd deyir. Elə dadlıdı ki... Meqopolisdə dönər qoxuyan küçələrdə onun qoxusudur burnumun axtardığı. O vaxtlar atam icra hakiminin müaviniydi. Müharibə gedəndə da elə işdə olurdu. Evə 2-3 saatlıq dəyirdi – o da ancaq əynini dəyişməyə, gözünün acısını alıb alaqaranlıqdan işə qayıtmağa. Hər axşam anam salırdı yerimə ki yat. Atam gələnə qədər gözümə acı bibər sürtülmüş kimi acışırdı, yata bilmirdim. Qaranlıq üstümə çökürdü, ağırlığını sinəmdə hiss edirdim. Maşın evə yaxınlaşıb dayananda, örtülən qapısının "takkk" səsini eşidincə, canıma dinclik gəlirdi. Elə bil o "takkk"la gözlərim cərəyandan ayrılırdı, sönürdüm. Atam evin kandarından girməmiş mışıl-mışıl yatırdım. Bir gecə yarı evimizin üstündən  Formula-1 yarışlarının maşınları sürətində mərmilər şütüdü. Gördüklərim nə qədər böyük açılsa da gözlərimə sığmadı. Atəşfəşanlığa baxırdım sanki. O gün-bu gün sevmirəm atəşfəşanlıqları. Sevmirəm...

Bayramlarda şəhər alışıb-yanır. Bu gün yenə də vur-çatlasındı. Binanın nəmişlik iyi verən tağlı girişindən tələsik içəri atılıram. Pilləkanları iki-iki adlayıb qalxa-qalxa açarı çantamdan çıxarıram ki, qapıda yubanmayım. Evə girib qapını möhkəm kilidləyirəm. Hövlnak eyvana tərəf qaçıb qapısın, pəncərəsin kip örtürəm. Qalın pərdələri çəkirəm. İşıqları söndürüb, otaqdan otağa girirəm, qapılarını bağlayıram. Divarın küncünə sığınıram. Dizlərimi özümə sarı qatlayıram. Ürəyimin necə bərk döyündüyünü hiss edirəm. Əvvəl dizlərimi qucaqlayıram, sonra isə hövüllənib burnumu dizlərimin arasına dürtüb əllərimlə qulaqlarımı qapayıram. Kirpiklərimi kirpiklərimə toxuyuram. Birazdan atəşfəşanlıq olacaq. Bu qurulan atəşəfəşanlıqlara baxmıram... Baxa bilmirəm... Qorxuram... Bu insanlar nəyə sevinirlər... Bu, müharibənin dəhşətli alov səsi, bu müharibənin yandırdığı gecənin əkiz qardaşıdır elə bil... Dizlərimin arasında qışqırıram:

– Susdurun bu səsi, söndürün bu işıqları!!!

Özüm öz səsimə vahimələnirəm, diksinirəm. Amma dayanmadan, nəfəsim daralana qədər, səsim boğazımda boğulana qədər qışqırıram:

– Susdurun!.. Susdurun!.. Susdurun!...

Axır ki, bitir bu əzab. Gözlərimi qorxa-qorxa açıram. Əvvəl gözümün qarşısında rəngbərəng halqalar görünür. Bir azdan keçib-gedir. Qaranlıq otağımda bircə fosforlu saatın məni sancan əqrəbləri görünür. Səssizlikdə dizlərimi altıma yığıb elə divara söykənikli yuxuya gedirəm... Çöllükdə qulançar toplamağa qaçıram, azad, bəxtəvər. Xırda güllü donumun büzməli ətəyi küləyin həzin mehində yellənir. Elə xoşbəxtəm, elə xoşbəxtəm yuxuda. Oyanmaq istəmirəm. Heç istəmirəm. Qulançarlar mənə illərlə həsrətlə yolumu gözlər kimi boylanır. Xəsisliklə hamısını yığmaq, bağrıma basmaq istəyirəm. Hətta sevmədiyim qaratikanın alnından öpəcək qədər bəxtəvərəm. Əlimi qulançara uzadıram, gilizə dönür. Durduğum yerdən sıçrayıram. O birinə toxunuram o da, daha birinə toxunuram, o da giliz olur, o da, o biri də, hamısı da... Bütün güllər gilizə dönür, torpağa tökülür... Əynimdəki donumun gülləri də gözümün qabağında bircə-bircə gilizə çevrilir. Bu həngamənin içində atamın səsi gəlir. Uzaqda dayandığını görürəm. Ona doğru qaçmağa çalışıram, qaratikanlar ayağıma dolaşır, burulur, qoymur addım atam. Atamı çağırmaq istəyirəm, ağzım açılmır, dodaqlarım bir-birindən aralanmır, səsim çıxmır. Hə hıqqansam da, səsim çıxmır. Az qalır ürəyim partlaya. Atam da baxır, gülümsəyir, amma mənə tərəf gəlmir ki, gəlmir. Birdən bədənindən alov dilimləri dartınıb çıxır. O alov da atamın özünə oxşayır. Dəhşətdən nə qışqıra bilirəm, nə qaça bilirəm. Səsim vücudum içinə dolur, donumdakı gilizlərdən yerə tökülür. Elə yuxudan ayılmaq istəyirəm, elə istəyirəm. Ayıla bilmirəm... Allaha yalvarıram ki, nolar ay Allah, oyat məni yuxudan! Ayıla bilmirəm. Dönüb qaçmaq istəyirəm. Ayağım anamın cehizlik qırmızı lentli çamadanına ilişir, üzüqoylu qaratikanların üstünə yıxılıram. Yetişmiş nar kimi partlayıb ağzı açılır çamadanın. İçində atamın şəkli, “8 may” tarixində donub qalmış "Raketa" qol saatı, çəpəki xətli göy qalstuku, evimizin açarı, mənim körpəlik paltarlarım, anamın köhnə kiril hərfləri ilə "Xoşbəxt olun" yazılmış güzgüsü və bir də qırmızı lentini çoxdan itirdiyi xatirələri səpələnir gilizlər tökülən torpağa...

Atəşfəşanlıq... Susdurun bu səsi, söndürün bu işıqları...