COVİD-19 virusuna yazılan ən gözəl şeirlər
16 May 2022 / 09:29
Cessica Salfia
Karantina dövründə aldığım “e-mail”lərin ilk sətirləri
Bu qeyri-müəyyən zamanda
yeni qaydalara alışarkən
Fikirlərini və həll yollarıyla bağlı
təkliflərini bölüşmək istərdinmi?
Bildiyiniz kimi bir çox insan mübarizə aparır.
Bilirəm ki, sən bunun əleyhinəsən:
Bu rəqəmsal mənzərənin.
Narahatlığınızı bölüşürük,
bildiyiniz kimi bir çox insan mübarizə aparır.
ümid edirəm, bu sətirləri oxuyarkən
sən və ailən sağ-salamatdır.
Heç nəyin dəyərini əvvəllər belə bilməmişik.
Baxın, burada distant təhsillə bağlı 25 tövsiyə var,
bildiyiniz kimi bir çox insan mübarizə aparır
Axşamkı içkinin havası başından çıxmayıb?
Bu cümə axşamı tako süfrəsi açılır?
Pandemiyadakı kalorilər hesaba alınmır.
Ərzaq mağazaları un qıtlığı var,
insanlar mağazadan aldıqlarından çox çörək bişirirlər.
Bildiyiniz kimi bir çox insan mübarizə aparır.
Çoxlu dua et və hamı üçün.
Onlayn sifarişlərin dalınca get
və ya evinə sifariş et toyuğu,
limonu,
Bildiyiniz kimi bir çox insan mübarizə aparır.
Bu gün nəyəsə həvəsin varmı?
Bir otaqlı təlaşların üçün təkliflərimiz var.
Keyti Parker
Məsafə: Korona poeziyası ilk gün
Bir fincan qəhvə ver,
ağlamağa da halım yoxdur.
Bu səhər üç zəng gəlib
bir suallıq cavabı var: Niyə?
Beş dəfə verdiyin cavabı
altı dəfədir bilirəm,
yeddi,
yoxsa yetmiş il də keçsə
mən yenə səninlə olmaq istəyəcəm.
Səhər saat səkkizdir,
900 mil uzaqda da olsan,
on dəfə təkrarladığımı hesab elə -
mən səni sevirəm,
amma ürəyinin döyüntüsünü eşidə bilmirəm...
Axşam saat on birdir,
yatağıma uzanıram.
On ikidir hələ də yata bilmirəm...
Aramızdakı hər milin ağırlığını hiss edirəm.
Nəhayət, ağlayıram...
Laura Qreyvs
Məsafə
Altı addım aralı dur,
ya da altı təpik dərinliyinə gömül yemin.
Onlar elə demirlər,
bu mənim fikrimdir.
Öz ətrafımda fırlandıqca
məsafəni hiss edirəm.
Qorxunc,
soyuq bir şeydir,
Amma hiss edirəm ki, bu boşluq
bütün çöhrəmi bürüyüb.
onda mahnı oxuya-oxuya yuyunuram.
Con Boyn
Son Yersizlər
Emili Dikinsonun şeirinin parodiyası
Çölə addım ata bilmədiyim üçün
çöl içəri gəlir mənim üçün.
Çöl içəri girən kimi titrəyirəm,
öskürürəm, asqırıram,
Heç immunitetim yoxdur.
Təkəm,
sevdiyim səs yazılarını dinləyirəm -
Bir az Dreykdən,
bir az Mayli Sayrus.
Zəhmətim və dincliyim
Koronavirusa qərq olub.
Radyard Kiplinqin şeirinə cavab
İctimai yerlərdə məsafəni qorumaqla
söhbət edə bilirsənsə,
fiziki təmas olmadan dostlarınla
təmiz havada gəzişə bilirsənsə,
insanlar da sənin israrına
məhəl qoymadan uzaq durursa,
əgər az da olsa, təkbaşına içirsənsə,
təkrarsız olduğunu hiss etdiyin hər anı
kitablar, musiqi, yazı və rəqslə doldurursansa,
yer kürəsi sahib olduğu bütün sərvətləri ilə sənindir.
Ben Teylor
İzolyasiya
Fikirləşdim ki,
az-çox mən də bir şey bölüşməliyəm,
sizə susub
bir az dincəlmək imkanı vermək üçün.
Əsas səhifəm incəsənətə aid
videolarla doludur,
halbuki mən
bu qədər eynilik görmək istəmərəm.
Məncə də, bu yaxşı dəyişikliklərə yol açdı,
ən azından feysbuk
çox işi əksərindən yaxşı bacardı.
Siyasətçilər indi də epidemioloq olublar birdən-birə.
Onlar həm də “səxavətli olan” deyən icmadır,
hansı ki, dövlət çölə çıxmaq qadağandır,
“evlərinizdə qalın” əmri verəndə,
Astananın qabağında yüz-yüz sıraya durub,
mağazalarda makaron,
kotlet qoymayıb,
hamısını depolayıblar.
Halbuki verilən mesaj həyəcanın
və başısoyuqluğun qarşısını almaq üçündür.
Amma izolyasiyaya göndərilən
bu icmanın nümayəndələri
öz anladıqlarını götürdülər.
İndi dörd divar bir yarışdır hamı üçün
Hamımız karantina ekspertləriyik.
Bu dənizə göndərilən “Mavi Ordu”
nümayəndələri kimi.
Birimiz idmanın,
digərimiz televizorun,
bəzilərimiz kitabın...
Qiyməli piroq üzrə də
peşəkarlaşmağa başlaya bilərsiniz,
ya da saqqız düzəltməkdə.
Gitara öyrənmək vaxtı da çatmış ola bilər,
ya da oyun konsolunda həvəsini almağın da.
Mən isə “Netflix” və “Sky”ı çökdürmüşəm.
Atalar isə yəqin ki, zərərli saytları.
...İndi bizim üçün hər şey yaxşıdır,
Mənzillərimiz, küçələrimiz təmizlənir,
istədiyimiz məhsullar evimizə gəlir,
polis təhlükəni qapımızdan uzaq tutmaq üçün
altı addım uzaqdadır.
Amma bir şeyi xatırlayanda boğazım düyünlənir:
səhiyyə sistemimizi.
Mənim anam və xanımım tibb bacısıdır,
onların hər ikisi
və bütün tibbi heyətlə qürur duyuram.
Həkimlər, tibb bacıları və bütün heyət,
bu şeiri məndən təşəkkür qəbul edin.
Sizin cəhdləriniz
və fədakarlığınız olmasaydı,
təsəvvür edə bilmirəm ki,
indi harada olardıq.
Analarınızın,
atalarınızın,
övladınızın,
ərinizin,
xanımınızın qayğısına qalın.
Hamısının məsləhət gördüyünü edin,
səhiyyə sistemimizi çökdürməmək,
daha çox həyat xilas edə bilmək üçün evdə qalın.
Broter Riçard
Karantin”
Bəli, qorxu da var.
Bəli, izolyasiya da var.
Bəli, pulsuzluq təlaşına qapılmışıq
Bəli, çöldə xəstəlik var,
Bəli, hətta ölüm var.
Lakin...
Vuhanda insanlar deyir ki,
Bəlkə də, min ildir quşların səsini eşitmirdik.
Deyirlər ki, səma son bir neçə həftədir ki,
dəstə-dəstə dumandan təmizlənib.
Mavidir, bozdur və aydındır.
Assisi küçələrində insanlar
boş meydanların acığına
bir-birlərinə mahnılar həsr edirlər.
Hamı eyvanının qapısını açıq qoyur ki,
tənha yaşayanlar qonşuların,
uşaqların səsini,
ailə nəğməsini eşitsin.
Qərbi İrlandiya otelində
evindən çıxa bilməyən
fiziki qüsurlu və yaşlı insanlar üçün
pulsuz yemək hazırlanır
və çatdırılır.
Bu gün tanıdığım gənc bir xanım
Nömrəsini yazdığı kağızları
paylamaqla məşğul idi,
Qonşuluqda yaşayan yaşlılar
nə vaxt ehtiyac olsa, onu çağırsınlar.
Bütün kilsələr,
sinaqoqlar,
məscidlər
və ehramlar
bir-birlərini salamlamağa,
evsizlərə,
xəstələrə,
zəiflərə yuva olmağa hazırdır.
İnsanlar bütün dünyada sürətini azaldır
və düşünməyə başlayır
İnsanlar bütün dünyada
artıq qonşusuna yeni bir gözlə baxır.
İnsanlar bütün dünyada
yeni bir reallığa oyanırlar –
biz nə qədər güclüyük.
Necə asanlıqla idarəçiliyi ələ ala bilirik.
Həqiqətən də dəyəri olan bir şey var – sevmək.
Bəli, qorxu da var –
amma nifrət olunmalı bir şey yoxdur.
Bəli, izolyasiya da var –
amma tənhalığa qapılmaq deyilən bir şey yoxdur.
Bəli, təlaşlıyıq, amma mənasızlıq yoxdur.
Bəli, xəstəlik də var –
amma ruhumuzu xəstə salan şeylər yoxdur.
Bəli, hətta ölüm də var,
amma hər zaman yenidən həyata qayıtmaq da var...
Artıq necə yaşamalı olduğumuz üçün
seçdiyimiz yollarla oyanırıq.
Bu gün nəfəs al,
təlaşın arxasındakı səslərə qulaq ver,
quşlar yenə oxuyur,
səma yenə təmizdir,
bahar yenə gəlir,
və yenə sevgi ilə əhatələnirik.
Ruhunun pəncərələrini arala,
bəlkə də, o boş meydanlarda
bir-birinizə toxunmayacaqsınız,
amma yenə də nəğməni söylə.
Kori Buker
Gecənin bir vaxtı
Bir-birimizə toxunmaya bilərik,
amma hələ də bir-birimiz üçün əlçatanıq.
Bəli, yaralanıb yıxılmışıq,
amma hələ də inadla dirçəlirik.
Bədənimizin məhkum olduğu hücuma,
ruhlarımız cavab atəşilə qarşılıq verir.
Düşmən gözəgörünməzdir,
əvəzində isə bu mübarizənin
gözlə görünən qəhrəmanları var.
İzolyasiyada həftələr həftələri əvəz edir,
amma bu sonsuz
və məğlubedilməz qətiyyət olaraq qalmalıdır.
Aramızda məsafə var,
amma çiyin-çiyinə savaşırıq
və birlikdə bəlanın öhdəsindən gələcəyik.
Uey Şuiyin
Xahiş olunur, narahat etməyəsiniz
Xahiş edirəm, məni çələnglərə qərq etməyin,
məni alqışlamayın.
Hansısa zədənin,
müharibənin,
ya da başqa səbəblərlə bağlı
məni qəhrəman kimi tanıtdırmayın.
Vuhana albalı çiçəklərini seyr edib,
məst olmaq üçün gəlmədim,
ya da təriflərin yüksəldiyi
bir tədbirə baxmaq üçün.
Mən sadəcə epidemiya bitəndə
evimə sağ qayıtmaq istəyirəm.
Bədənimdən ancaq zəifləmiş
sümüklərim də qalsa,
Onu valideynlərimin
və övladlarımın yanına
özüm daşımaq istəyirəm.
Arundati Sabramaniam
Çadır
Bayırda dondurucu səhra gecəsidir.
içəridə isə hənirti verə-verə şölələnən bir çıraq.
Qoy, o səhra tikanlı otlarla örtülsün,
bizim yumşaq çəmənli bağçamız var.
Qitələr lənətləndi,
şəhərlər
və xırda qəsəbələr,
Hər şey yandı,
qaraldı,
yumağa döndü.
Gələcək haqqında eşitdiyimiz
bütün xəbərlər kədər qoxuyur.
Amma bütün gerçək xəbərlər
məhz burada,
bu çadırın içindədir,
Burada, ümumiyyətlə, yenilik yoxdur.
Sosial məsafə haykuları
Belə uzaq məsafədə,
Dünya özünü əzabla örtülmüş kimi hiss edir,
lakin ümid səhifəni çevirir.
Uşaqlar bütün gün evdədir,
sən işləyirsən, ya yox?
bu sualına cavabının fərqi yoxdur.
Bir az təmiz havada gəzişə bilərik?
Bəli, amma yaxın durmadan,
zəhmət olmasa,
altı addım uzaq gəz.
Barmaqlarda zərif köpüklər,
körpücüyümüzə kimi tökülən ilıq su
biznes söhbətində isti vanna qəbulu.
Karantindən sonra
rəng nizamlamaları aparılacaq
bəlkə, səs-küy də rənglər sırasına girər.
Bu gün televizorda
iki yad adam əl yellədi kameraya
mən də spirtlənmiş əlimlə qarşılıq verdim.
İntrovertlərin xəyalı?
Bəlkə də. Hələ ki, dəqiq deyil.
Qorxu var, itki var belə xəyal olmur.
Qlobal pandemiya
bəşəriyyət hələ ki dözür
hamı bilir – bahar yeni gün gətirir.
İngilis dilindən sətri tərcümə: Elcan Salmanqızı